МАҲМУД ЗАМАХШАРИЙ ИЛМИЙ МАКТАБИНИНГ ШАКЛЛАНИШИ
PDF | YUKLASH (8.52 mb)
Maqola mualliflari
Исламов Зохид
Ўзбекистон халқаро ислом академияси Илмий ишлар ва инновациялар бўйича проректори
Professor
xxx
zohidiy@yandex.ru
Maqola haqida
Maqolaning asl tili : Uzbek
1 - Til:
Uzbek
Maqola nomi
МАҲМУД ЗАМАХШАРИЙ ИЛМИЙ МАКТАБИНИНГ ШАКЛЛАНИШИ
Maqola annotatsiyasi
Хоразм қадимдан илм-фан тараққий этган минтақалардан саналган. Бу ҳудудда аниқ, табиий, ижтимоий-гуманитар фанлар, шунингдек, диний илмлар юксак тараққий этган. Турли фанларнинг ривожланиши натижасида Хоразм илмий муҳити шаклланган. Мазкур илмий муҳит соҳалар бўйича улуғ олимлар етишиб чиқишига сабаб бўлган. Кучли илмий муҳитда шаклланган олимлар қомусийлик хусусиятини касб этишган. Аллома Маҳмуд Замахшарий ҳам мазкур кучли илмий муҳитда шаклланган. У адабиётшунослик, тилшунослик, луғатшунослик, география, қуръоншунослик, тафсиршунослик, ҳадисшунослик, балоғат, фасоҳат каби ўндан ортиқ фан соҳалари бўйича мукаммал асарлар яратган. Хоразм илмий муҳити ҳақидаги маълумотлар Ёқут Ҳамавийнинг “Муъжаму-л-удабо”, Қифтийнинг “Инбоҳу-р-рувот ала анбоҳи-н-нуҳот”, Зайнуддин ибн Қутлубуғонинг “Тожу-т-тарожим”, Ҳожи Халифанинг “Кашфу-з-зунун”, Зубайдийнинг “Табақоту-н-наҳвийин ва-л-луғавийин”, Умар Ризо Каҳҳоланинг “Муъжаму-л-муаллифин”, Жалолиддин Суютийнинг “Буғяту-лвуъот”, Абдулкарим Самъонийнинг “Китобу-л-ансоб” асарлари каби мўътабар манбаларда жамланган. Маҳмуд Замахшарий мактабининг шаклланишида буюк тилшунос, луғатшунос Абу Музар Исфаҳоний, андалуслик тилшунос Абу Бакр Абдуллоҳ Ёбирий, “Луғавий” номи билан машҳур бўлган Ибн Жаволиқий Мавҳуб Абу Тоҳир, машҳур муҳаддис Абу-л-Хаттоб Носир Бухорий каби олимларнинг хизматлари катта бўлди. Замахшарий илмий анъаналарини табаристонлик Абу-л-Маҳосин Тувайлий, абивардлик Абу-л-Маҳосин Абдураҳим Баззоз, измихширлик алломанинг синглисининг ўғли Абу Амр Омир Саммисор, самарқандлик Абу Саид Аҳмад, хоразмлик Абу Тоҳир ибн Абдулмалик каби кейинги давр олимлари давом эттирганлар. Улар Маҳмуд Замахшарийнинг асарларини диққат билан ўрганиб, уларга бағишланган янги асарлар, шарҳлар, ҳошиялар ёзганлар. Замахшарий илмий мактаби Хоразм илм-фани ривожига катта хизмат қилган.
2 - Til:
English
Maqola nomi
FORMATION OF THE SCIENTIFIC SCHOOL OF MAHMUD ZAMAKHSHARI
Kalit so'zlar
#Mahmud #Zamakhshari #Khorezm #scientific #School #environment #interpretation #commentary #super #manuscript
Maqola annotatsiyasi
Khorezm has long been considered one of the regions where science developed. Formal, natural, and social humanitarian sciences, as well as religious sciences highly developed in this area. The scientific environment in Khorezm formed as a result of the development of various sciences. This scientific environment led to the emergence of great scholars in various fields. Scholars formed in a strong scientific environment acquired the characteristic of universalism. Allama Mahmud Zamakhshari was raised in this scientific environment. He created excellent works in more than ten fields of science, such as literary studies, linguistics, lexicology, geography, Qur’anic studies, Tafsir studies, hadith studies, puberty, and eloquence. Information about the scientific environment of Khorezm can be found in authoritative sources such as “Mu’jam al-udaba” by Yaqut Hamawi, “Inbah ar-ruwat ala anbah an-nuhat” by Qifti, “Taj at-tarajim” by Zainuddin ibn Qutlubugha, “Kashf az-zunun” by Haji Khalifa, “Tabaqat an-Nahwiyyin” by Zubaydi, “Mu’jam al-Muallifin” by Umar Riza Kahhala, “Bugyat al-wu’at” by Jalaluddin Suyuti, and “Kitob al-ansab” by Abdulkarim Sam’ani. The great linguist, and lexicographer Abu Muzar Isfahani, Andalusian linguist Abu Bakr Abdullah Yabiri, Ibn Jawaliqi Mawhub Abu Tahir, known as “Lughawi”, and famous muhaddith Abul-Khattab Nasir Bukhari contributed to the formation of Mahmud Zamakhshari’s school. Later scholars such as Abu-l-Mahosin Tuvaili from Tabaristan, Abul-Mahasin Abdurahim Bazzaz from Abivard, Abu Amr Amir Sammisor, the son of the sister of the Allama from Izmikhshir, Abu Said Ahmad from Samarkand, Abu Tahir ibn Abdulmalik from Khorezm continued Zamakhshari’s scientific traditions. They carefully studied the works of Mahmud Zamakhshari and wrote new works, commentaries, and references dedicated to them. Zamakhshari's scientific school made a significant contribution to the development of Khorezm science.
3 - Til:
Rus
Maqola nomi
ФОРМИРОВАНИЕ НАУЧНОЙ ШКОЛЫ ЗАМАХШАРИ
Kalit so'zlar
#Махмуд #Замахшари #Хорезм #научная #школа #среда #тафсир #комментарий #поля #рукопись
Maqola annotatsiyasi
.png)
