Orqaga qaytish

ИМОМ МОТУРИДИЙ ВА ТАҲОВИЙНИНГ ҚУРЪОН ВА ҲАДИСЛАРДА ИМОН ТУШУНЧАСИ БЎЙИЧА ШАРҲЛАРИ

293

2023 Янв 21

Moturidiylik jurnalining 2022-yil 4-soni

Yuklash

PDF | YUKLASH (11.65 mb)

Maqola mualliflari

Режеп Тузжу

Салжуқ университети профессори, Коня/Туркия Имом Мотуридий маркази директори.

Professor

xxx

recep.tuzcu@selcuk.edu.tr

Maqola haqida

Maqolaning asl tili : Turk

1 - Til:

Turk

Maqola nomi

MÂTÜRİDÎ VE TAHÂVÎ’NİN KUR’AN VE HADİSLERDE İMÂN YORUMU

Kalit so'zlar

#Maturidi #Tahavi #iman #Tasdik #İkan

Maqola annotatsiyasi

İslâm düşünce tarihinde imanın mahiyetine dair tartışmalar yapılmıştır. Fırkaların iman anlayışındaki farklılıklar temelde iki noktada toplanmaktadır. Bunlar, amelin imanın rüknü olup olmadığı ve dil ile ikrarın imanın rüknü veya şartı olduğu meselesidir. Ebû Hanife’nin görüşlerinin ve kısmen yaşadıkları coğrafyaların ön kabullerinin Tahâvî ve Mâtüridî’nin görüşlerinde etkili olduğu görülmektedir. Mâtüridî ve Tahâvî’nin görüşlerini temellendirme yöntemi, Arap dilinin; lüğavî, şer‘î ve örfî anlamlarına âyet ve hadisleri şahid getirmek buna ilaveten nazari çıkarımlar yapmaktır. Mâtüridî, imanın kalbin tasdiki olduğu için onun kul ile Allah arasında müdahale edilemeyecek bir alan olduğunu söylemiş, Tahâvî ise kalbin tasdiki yanında dilin ikrarını da şart koşmuştur. Mâtüridî, imanın vasıfları ve gerekleri olan ilkelere uymakla kulun imanda “el-ikân” seviyesine ulaşacağı kanaatindedir. Bu sebeple insanların hidâyetini; iman ve el-ikân şeklinde iki kısımda derecelendirmektedir. İnsanlarda kalbi tasdik yanında amelle imanın kemale erişeceğini söylemekte ve al-ikân boyutunu peygamberlerin imanı olarak nitelemektedir. Mâturîdî’ye göre iman ve İslâm tek şey olup amel imandan bir cüz değildir aksine amelin makbul olması için şarttır. Tahâvî’ye göre icmalen iman, inanç esaslarını kalben tasdik, tafsili iman da amellerin tasdikidir. Her iki âlim, ameli imandan cüz saymasa da amelle imanın faziletinin artacağı görüşündedir. İmanın mahiyeti konusunda Tahâvî’nin dilin ikrarını şart koşmakla Mâtüridî’den farklılaştığı görülmektedir.

2 - Til:

Uzbek

Maqola nomi

ИМОМ МОТУРИДИЙ ВА ТАҲОВИЙНИНГ ҚУРЪОН ВА ҲАДИСЛАРДА ИМОН ТУШУНЧАСИ БЎЙИЧА ШАРҲЛАРИ

Kalit so'zlar

#имом #Мотуридий #Таҳовий #имон #тасдиқ #иқон

Maqola annotatsiyasi

Ислом тафаккур тарихида имоннинг моҳияти бўйича кўплаб мунозаралар бўлиб ўтган. Фирқалар ўртасида имон тушунчаси борасидаги фарқлар асосан иккита нуқтада бирлашади. Булар, амал имоннинг рукними ёки йўқлиги ҳамда тил билан иқрор бўлиш имоннинг рукни ёки шарти экани масалаларидир. Бу борада Имом Мотуридий ва Таҳовий қарашларининг шаклланишида Абу Ҳанифа ҳамда уларнинг ўзлари яшаган ҳудудлардаги олимлар қарашларининг таъсири кучли бўлгани кўзга ташланади. Имом Мотуридий ва Таҳовий ўз фикрларини асослантиришда қўллаган услуб араб тилининг луғавий, шаръий ва урфий маъноларига оят ва ҳадисларни далил келтириш, бунга қўшимча равишда назарий хулосалар чиқаришдан иборат эди. Имонни қалбнинг тасдиғи деб ҳисоблаган Имом Мотуридий унинг банда ва Аллоҳ ўртасидаги бошқа биров аралаша олмайдиган соҳа эканини таъкидлаган. Таҳовий эса қалбнинг тасдиғи баробарида тилнинг иқрорини ҳам шарт қилиб қўшган. Имом Мотуридий имоннинг васфлари ва шартлари саналувчи тамойилларга амал қилиш орқали банда имонда “ал-иқон” даражасига эришишига ишонган. Шу сабабдан у инсонларнинг ҳидоятини “имон” ва “иқон” деб аталувчи икки даражага ажратган. У инсонлардаги имон қалбий тасдиққа амални қўшиш билан мукаммал бўлишини таъкидлайди ва “ал-иқон”ни пайғамбарларнинг имони деб таърифлайди. Имом Мотуридийнинг наздида имон ва ислом битта нарса бўлиб, амал имоннинг бир қисми эмас, балки амалнинг қабул бўлиши учун имон шарт ҳисобланади. Таҳовийга кўра, ижмолий имон бу ақида асосларини қалбан тасдиқлаш, тафсилий имон эса амалларнинг тасдиқидир. Иккала олим ҳам амални имоннинг бир қисми деб ҳисобламасалар-да, амал орқали имоннинг фазилати ортиши борасида ҳамфикр бўлганлар. Имоннинг моҳияти борасида Таҳовий тилнинг иқрорини шарт қилиши билан Имом Мотуридийдан ўзгача ёндашгани маълум бўлмоқда.

3 - Til:

English

Maqola nomi

MATURİDİ AND TAHAWİ’S INTERPRETATİON OF FAİTH İN THE QUR’AN AND HADİTHS

Kalit so'zlar

#Maturidi #Tahawi #Belief #Confirmation #Certain #Knowledge

Maqola annotatsiyasi

There have been some debates about the nature of faith in the history of Islamic thought. The differences in the understanding of faith of the sects are basically gathered in two points: The first is whether deed is a main element (rukn) of faith or not, and the other is whether the verbal declaration is the main element or condition of faith. It is seen that the views of Abu Hanifa and partially the pre-acceptances of the geographies they lived in influenced the views of Tahawi and Maturidi. The method they used in grounding their views was using the verses and hadiths as evidence for the lexical, shar’i and customary (urfî) meanings of the Arabic language, and additionally making theoretical inferences. Maturidi said that since faith was the approval of the heart, it was an area between the servant and Allah that cannot be interfered with by anyone else. Tahawi on the other hand, laid down as a condition the verbal declaration as well as the approval of the heart. Maturidi was of the opinion that by following the principles, qualities, and requirements of faith, one would reach the level of “certain knowledge” (alikan) in faith. For this reason, he categorised finding the accurate way in two parts as definite knowledge (yakin) and faith. He remarked that faith would reach perfection with deeds along with the affirmation in the heart in people and characterized that the dimension of al-’ikan was the faith of the prophets. According to Maturidi, belief and Islam is one thing, and action is not a part of faith, but the faith is imperative for an action to be acceptable. According to Tahawi, concise belief is to affirm the principles by the heart, and detailed belief is to confirm deeds. Although both scholars did not consider deeds as belief, they were of the opinion that the merit of belief would increase with deeds. It is seen that Tahawi differed from Maturidi in stipulating the verbal declaration of the belief in the essence of faith.

Tizimga kirish

Ro’yxatdan o’tish

ISSN 2181-1881

ИМОМ МОТУРИДИЙ ВА ТАҲОВИЙНИНГ ҚУРЪОН ВА ҲАДИСЛАРДА ИМОН ТУШУНЧАСИ БЎЙИЧА ШАРҲЛАРИ

Maqola mualliflari

Режеп Тузжу

Maqola haqida

Turk

MÂTÜRİDÎ VE TAHÂVÎ’NİN KUR’AN VE HADİSLERDE İMÂN YORUMU

#Maturidi #Tahavi #iman #Tasdik #İkan

Uzbek

ИМОМ МОТУРИДИЙ ВА ТАҲОВИЙНИНГ ҚУРЪОН ВА ҲАДИСЛАРДА ИМОН ТУШУНЧАСИ БЎЙИЧА ШАРҲЛАРИ

#имом #Мотуридий #Таҳовий #имон #тасдиқ #иқон

English

MATURİDİ AND TAHAWİ’S INTERPRETATİON OF FAİTH İN THE QUR’AN AND HADİTHS

#Maturidi #Tahawi #Belief #Confirmation #Certain #Knowledge