XI–XII АСРЛАРДА ХУРОСОНДАГИ ДИНИЙ-ИЖТИМОИЙ ЖАРАЁНЛАР
PDF | YUKLASH (8.39 mb)
Maqola mualliflari
Абдупаттаев Мўмин Мирзо
Ўзбекистон хақаро ислом академияси ўқитувчиси
xxx
xxx
mirzo21@umail.uz
Maqola haqida
Maqolaning asl tili : Uzbek
1 - Til:
Uzbek
Maqola nomi
XI–XII АСРЛАРДА ХУРОСОНДАГИ ДИНИЙ-ИЖТИМОИЙ ЖАРАЁНЛАР
Kalit so'zlar
#Салжуқийлар #Хуросон #карромийлик #ботинийлик #Малазгирт #Низомия #мадрасаси #мўътазилийлик #Ҳасан
Maqola annotatsiyasi
Ушбу мақолада XI–XII асрларда Хуросон минтақасида ҳукмронлик қилган салжуқийлар сулоласи давридаги ижтимоий-диний вазият таҳлил қилинган. Маълумки, салжуқий турклар XI аср 30-йилларида ҳарбий хизматлари эвазига Хуросонда ғазнавийлардан мулклар олишди. 1038 йили улар Нишопурни эгаллаб, ўз раҳбарлари Тўғрулбекни султон деб эълон қилади. Салжуқийлар секин-аста бутун Хуросонни, Хоразмни бўйсундириб, Ғарбий Эрон, Озарбайжон ва Ироқни Бағдод билан бирга босиб оладилар. Аббосийлар халифаси Тўғрулбекни султон ҳамда «Шарқ ва Ғарб подшоҳи» деб тан олишга мажбур бўлади. Тўғрулбек Рай шаҳрини, унинг укаси Чағирбек Марвни ўзларига пойтахт қилади. Алп Арслон (1063–1072) ва Маликшоҳ I (1072–1092) даврида салжуқийлар Арманистонни эгаллайдилар, Византия (Рум)ликларни енгиб, бутун Кичик Осиёни, кейинчалик Сурия ва Фаластинни босиб оладилар. Улар Грузия, Ширвон ва Мовароуннаҳрни ўзларига бўйсундириб, у ерлардаги ҳукмдорларни ўз вассалларига айлантирадилар. Салжуқийлар қўшинлари Арабистон яриморолидаги Яман ва Баҳрайн ерларини ҳам ўз тасарруфларига олади. 1074 йили Термиз, Бухоро, Самарқанд, кейинчалик Фарғонани ишғол этади. Маликшоҳ I ҳукмронлигида салжуқийлар ҳарбий-сиёсий жиҳатдан жуда кучли бўлган. Пойтахт Исфаҳонга кўчирилган. Султон Санжар даврида эса, мамлакат пойтахти Исфаҳондан Марвга кўчирилган. Салжуқийлар давлатидаги диний-ижтимоий вазият ҳам айнан Султон Санжар даврига келиб мураккаб тус олган. Мақолада мана шу жиҳатлар ҳақида баҳс қилинади.
2 - Til:
English
Maqola nomi
RELIGIOUS-SOCIAL PROCESSES IN KHORASAN IN THE XI–XII CENTURIES
Kalit so'zlar
#Seljuks #Khоrasan #karromism #batinism #Malazgirt #Nizami #madrasa #mu'tazilism #Hasan
Maqola annotatsiyasi
This article discusses the socio-religious situation during the Seljuk dynasty, which ruled the Khorasan region in the XI-XII centuries. It is known that the Seljuk Turks received property from the Ghaznavids in Khurasan in the 30s of the 11th century in exchange for their military services. In 1038, they occupied Nishapur and declared their leader Toghrilbek as the sultan. The Seljuks gradually subjugated all of Khurasan and Khorezm and conquered Western Iran, Azerbaijan and Iraq along with Baghdad. The Abbasid caliph was forced to recognize Tughrilbek as the sultan and the "King of the East and the West". Toghrilbek made the city of Rai and his brother Chaghribek Marv their capital. During the reign of Alp Arslan (1063–1072) and Malikshah I (1072-1092), the Seljuks occupied Armenia, defeated the Byzantines (Romans), conquered the whole of Asia Minor, and later Syria and Palestine. They subjugated Georgia, Shirvan and Movarounnahr and made the rulers of those lands their vassals. The Seljuk forces also took control of the lands of Yemen and Bahrain in the Arabian Peninsula. In 1074, they occupied Termez, Bukhara, Samarkand, and later Ferghana. During the rule of Malikshah I, the Seljuks were very powerful in terms of military and politics. The capital was moved to Isfahan. During the reign of Sultan Sanjar, the capital of the country was moved from Isfahan to Marv. The religious and social situation in the Seljuk state also became complicated during the reign of Sultan Sanjar. These aspects are discussed in the article.
3 - Til:
Rus
Maqola nomi
РЕЛИГИОЗНО-CОЦИАЛЬНЫЕ ПРОЦЕССЫ В ХОРАСАН В XI-XII ВВ
Kalit so'zlar
#сельджуки #Хорасан #каррамизм #батинизм #Малазгирт #медресе #Низамия #мутазилиты #Хасан
Maqola annotatsiyasi
.png)
